ကယ္လီဖုိးနီးယားမွာ ကားေမာင္းေတာ့မည္ ဆုိလွ်င္

အေမရိကားမွာ ၿပည္နယ္ေပါင္း ေၿမာက္ၿမားစြာ ရွိၾကတဲ့ အထဲကမွ ကယ္လီဖုိးနီးယား
မွာ ကားေမာင္းလုိင္စင္ ယူေတာ့မယ္ ဆုိလွ်င္ တၿခား ၿပည္နယ္ေတြထက္ ပုိမုိခက္ခဲ
တာကုိ ေရာက္ေနတဲ့သူတုိင္း ၾကဳံဖူးၾကပါတယ္ ။ ဘာလုိ ့ဆုိ ကယ္လီဖုိးနီးယား ဟာ
ကားအရွဳပ္ဆုံး ၊ လူအမ်ားဆုံး ၊အက်ပ္ညပ္ဆုံး လုိ ့ေၿပာလုိ ့ရတဲ့ ၿပည္နယ္ ၿဖစ္ေနလုိ ့
ပါပဲ ။ ေရာက္လာတဲ့သူတုိင္း DMV( Department of Motor Vehicles) မွာ
ID( Identity Card) (မွတ္ခ်က္… စင္ကာပူမွာေတာ့ IC ေခၚသေပါ့ ) ကုိ ေလွ်ာက္ရ
ပါတယ္ ။ ေလွ်ာက္ၿပီ ဆုိတာနဲ ့ေလွ်ာက္ထားသူဟာ အသက္ ၁၈ နွစ္ေက်ာ္ေနၿပီ
လား ၊မေက်ာ္ေသးဘူးလား ဆုိတာ ကုိ DMV ဌာနက သူေတြက သိတဲ့အတြက္
ယာဥ္ေမာင္းလုိင္စင္ ေလွ်ာက္ဖုိ ့ပါ တခါတည္း ပုိက္ဆံယူၿပီး ေလွ်ာက္ခုိင္းလုိက္ပါတယ္ ။
ဘာလုိ ့ဆုိဒီမွာ ေယာက်္ားမိန္းမ ၾကီးငယ္မေရြး ကုိယ့္အားကုိယ္ကုိး ကုိယ္ထူကုိယ္ထ
ကိစၥ ရပ္ေတြ ရွိတာေၾကာင့္ အားလုံးဟာ ကားေမာင္းတတ္ဖုိ ့လုိအပ္ေနၾက ပါတယ္ ။
ေနာက္မွ ေမာင္းတာ မေမာင္းတာ တပုိင္းေပါ့ေလ ။ လုိင္စင္ရွိဖုိ ့ကေတာ့ လုိအပ္တာ
အမွန္ပါပဲ ။ တကယ္လဲ တခ်ိဳ ့အဖုိးၾကီး အဖြားၾကီးေတြ ၊ မသန္မစြမ္းေတြ ေတာင္မွ
အသက္ ၇၅ ၊ ၈၀ ေလာက္ အထိကုိ တုန္တုန္ခ်ိခ်ိနဲ ့ေမာင္းေနၾကတာ ေနရာတုိင္း
လုိလုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့ေတြ ့ေနရတာပါပဲ ။

အဲသလုိ လုိင္စင္ေလွ်ာက္ၿပီ ဆုိတာနဲ ့ ျပႆနာ စလာပါၿပီ ။ တၿခား ဘယ္ၿပည္နယ္
ေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ပဲ လုိင္စင္ေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့ ကယ္လီ မွာ ဆုိရင္ေတာ့ new driver
ပုံစံနဲ ့ စာေမးပဲြ ၿပန္ေၿဖရပါတယ္ ။ စကားမစပ္ စင္ကာပူ မွာက်ေတာ့ ရန္ကုန္က
လုိင္စင္ကုိ နုိထရီ လုပ္ ၊ ၿပီးတာနဲ ့Comfort Driving Centre လုိေနရာမွာ
Theory Test ေၿဖလုိ ့ ေအာင္ ရင္ လုိင္စင္ ထုတ္ေပးေပမဲ့ ဒီမွာေတာ့ အဲသလုိ
လုပ္လုိ ့မရပါဘူး ။ စစခ်င္း Theory test လုိ ့ေခၚတဲ့ ေမးခြန္း ၃၆ ခု ကုိ ေၿဖရပါတယ္ ။
လုိင္စင္မရွိေသးသူ အသစ္ေတြ အတြက္ ေမးခြန္း ၆ ခု အထိ မွားလုိ ့ရေပမဲ့ ကယ္လီ
လုိင္စင္ရွိၿပီးသား Renew လုပ္တာဆုိရင္ေတာ့ ၃ ခုအထိပဲ မွားခြင့္ ေပးပါတယ္ ။
အဲဒီေမးခြန္း ေတြကုိ ေၿဖဆုိနုိင္ဖုိ ့အတြက္လည္း Guide Book ေတြကုိ
ဘယ္ DMV ဌာနေတြမွာ မဆုိ အလကားယူလုိ ့ရပါတယ္ ။ အဲဒီ ဂုိက္ဘြတ္ခ္ ကုိ
ေက်ညက္ေအာင္ ဖတ္ၿပီးၿပီ ဆုိတာနဲ ့ေၿဖလုိ ့ရပါၿပီ ။ ေၿဖတဲ့အခါမွာလည္း ပထမ ID
ေလွ်ာက္ထဲက စေၿဖခ်င္ရင္ ေၿဖလုိ ့ရပါတယ္ ။ အဲဒီ သီအုိရီ တက္စ္ ကုိ ပထမ အၾကိမ္
က်ခဲ့ရင္ ေနာက္ ၂ ၾကိမ္ အထိ ေနာက္ထပ္ ပုိက္ဆံမေပးရပဲ ေၿဖလုိ ့ရပါတယ္ ။ ၃ ၾကိမ္
ေၿဖလုိ ့မွ မေအာင္ေသးရင္ေတာ့ ပုိက္ဆံ ထပ္ေပးေပါ့ ။ ID ကေတာ့ တခါထဲနဲ ့ ကိစၥ
ၿပီးပါတယ္ ။ ပထမ ေရာက္ခါစက ေမးခြန္းေဟာင္းေတြကုိပဲ ေတာ္ရိေလ်ာ္ရိ
အၿဖစ္ေလာက္ ၾကည့္ၿပီး လင္မယား ၂ ေယာက္လုံး သြားေၿဖၾကတာ ခြက္ခြက္လန္
က်ပါေလေရာလား ။ အဲဒါနဲ ့ေနာက္ ၂ ပတ္ေလာက္ ေအးေဆး အခ်ိန္ယူၿပီး စာေတြ
ေသခ်ာ ဖတ္ေတာ့မွပဲ ၂ ေယာက္လုံး ေအာင္ေလရဲ ့။

အဲ………. သီအုိရီ ေအာင္လာၿပီ ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ကားေမာင္းဖုိ ့
လုိအပ္လာပါၿပီ ။မိန္းမကေတာ့ ေမာင္းခ်င္ေပမဲ့ ကေလးတဘက္နဲ ့ဆုိေတာ့
အဆင္မေၿပေသးတာနဲ ့ တစ္နွစ္ Valid ၿဖစ္တာပဲ ဆုိၿပီး ေနာက္မွ ေမာင္းကြာ
လုိ ့ေၿပာထားရ ပါတယ္ ။ ဆုိလုိတာက သီအုိရီ ေအာင္ၿပီး တစ္နွစ္အတြင္းမွာ
Practical Driving Test ကုိ ေၿဖရမွာပါ ။ မေၿဖၿဖစ္ဘူး ဆုိရင္ေတာ့ သူ ့အလုိလုိ
ပ်က္ၿပယ္ၿပီး ေနာက္ တခါ သီအုိရီ ၿပန္စေၿဖ ရမွာ ၿဖစ္တာကုိး ။ အဲဒါနဲ ့ ကြ်န္ေတာ့္
အတြက္ Practical Driving Test ေၿဖဖုိ ့ Appointment ယူရပါတယ္ ။အဲသလုိ
သီအုိရီ ေအာင္ၿပီးသား လူေတြ အတြက္ သတ္သတ္က်င့္ေပးတဲ့ ဆရာေတြလဲ
ရွိပါတယ္ ။ သူ ့ကားနဲ ့သူ ့ဓာတ္ဆီ စုိက္ၿပီး သင္ေပးတာ တနာရီကုိ ၄၀ ယူပါတယ္ ။
သူ ့ကားမွာ ကုိယ္ကေမာင္း ၊ ဆရာက ညာဘက္ကေန စပယ္ရွယ္လုပ္ထားတဲ့
ဘရိတ္ကုိ ထိန္းထားေပါ့ ။ လုိအပ္ရင္ စေမာင္းတတ္တဲ့သူ က အူေၾကာင္ေၾကာင္
လုပ္မဲ့အေနအထားကုိ ေရွာင္လုိ ့ရေအာင္ လုပ္ေပးထားတာပါ ။ အမွန္ေတာ့
အဲဒီလုိ ဘရိတ္အပုိ လုပ္ေပးၿပီး ေသခ်ာ ထရိန္နာ နဲ ့ေမာင္းသင္တာ
ေကာင္းပါတယ္ ။ နုိ ့မုိ ့ဆုိ ကြ်န္ေတာ္က ညာဘက္မွာ ထုိင္ေနရင္း မိန္းမကုိ
သင္ေပးခ်ိန္မွာ အေရးအေၾကာင္းဆုိ ကြ်န္ေတာ့္ဘက္ကေန ဘရိတ္အုပ္လုိ ့
မရပါဘူး ။

အဲလုိနဲ ့တကယ္ စာေမးပဲြ ေၿဖရမဲ့ေန ့ေၿဖရမဲ့ အခ်ိန္ ေရာက္လာပါေလေရာ ။
ၿပီးေတာ့ စစ္မဲ့ ဘုိ အၿဖဴၾကီး တစ္ေယာက္က ကားေပၚ မတက္လာခင္
ဘရိတ္ဘယ္မွာ ရွိလဲ ၊ မီးေတြ မွန္လား ၊ေနာက္ၾကည့္မွန္ ခ်ိန္ၿပီးၿပီလား စသၿဖင့္
စစ္ပါတယ္ ။ ၿပီးမွ ကဲ…. ေမာင္းၾကည့္ရေအာင္ ဆုိၿပီး ကြ်န္ေတာ္ေမာင္းတာကုိ
အမွတ္ေပးဖုိ ့ကားေပၚတက္လာပါတယ္ ။ ကားေမာင္းတာ မခက္ပါဘူး ။ ဒါေပမဲ့
တကယ္ေမာင္းေၿဖေန ရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေတာ့ တုန္လွဳပ္ရတာကုိး ၊ ၿပီးေတာ့
သူမ်ားက ကုိယ့္ကုိ စစ္ေနတယ္ ဆုိတာ ၾကီးက တမ်ိဳးၾကီးပါပဲ ။ ရန္ကုန္မွာလုိ
ၿဖစ္သလုိ ဟုိတက္ဒီခြ နဲ ့ ခ်လုိ ့မရဘူး မဟုတ္လား ။

အဲသလုိ စစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ ့ဘာသာသူ သူ ့ checklist နဲ ့ၿဖည္းၿဖည္းခ်င္း
အမွတ္ေပးေနတာပါ ။ ဒီေကာင္ ေနာက္မွန္ ၾကည့္ရဲ ့လား ၊ ေဘးဘက္မွန္ ကုိ
ၾကည့္ရဲ ့လား ၊ ေကြ ့ေတာ့မယ္ ဆုိရင္ အခ်က္ၿပရဲ ့လား ၊ စေတာ့ပ္ ဆုိင္း ေတြ
မွာ ေသခ်ာ ရပ္ရဲ ့လား ၊ မီးပြိဳင့္မွာ မ်ဥ္းၿဖဴ ခြရပ္ထားလား ၊ သတ္မွတ္ မုိင္ ၄၅
ဆုိ အနဲဆုံး ၄၀ ၊ အမ်ားဆုံး ၅၀ ေလာက္ကုိ ထိန္းေမာင္းရဲ ့လား စသၿဖင့္
အစုံပါပဲ ။ လိန္းခ်ိန္း ခုိင္းတာလဲ ပါပါ ေသးတယ္ ။ လက္ရွိ ေမာင္းေနတဲ ့ အရွိန္
တနာရီ ၄၅ ကေန ေရွ ့ကုန္းတက္မွာ တနာရီ ၅၅ လုိ ့ ဆုိင္းဘုတ္ ေထာင္ထား
တာကုိ ကုိယ္က ေအာ္ဇာဗန္ ့ၿဖစ္ရဲ ့လား စစ္ပါတယ္ ။ ၿပီးေတာ့ လိန္းခ်ိန္း
ခုိင္းပါတယ္ ။ အဲဒီေတာ့ အရွိန္ကုိ ေနာက္ ၁၀ မုိင္ ပုိတင္ရတာ တခု ၊
ေနာက္မွန္ၾကည့္ၿပီး ေနာက္ကားရွင္းလား မရွင္းလား ၾကည့္ရတာ တခု ၊
အခ်က္ၿပရတာ တခု ဆုိတဲ့ ၃ခုၿပဴး ကုိ တခါထဲ လုပ္ရပါတယ္ ။( တခ်ိဳ ့
မိန္းကေလးေတြ ေတာ့ အဲသလုိေနရာမွာ အနည္းငယ္ ပ်ာယာခတ္တတ္ၾက
ပါတယ္ ။ ) ၿပီးေတာ့ လူေနရပ္ကြက္ထဲကုိ ၀င္ခုိင္းပါတယ္ ။ လူေနရပ္ကြက္ထဲမွာ
တနာရီကုိ ၂၅ မုိင္ ပဲ ေမာင္းခြင့္ရွိတာ ကုိ ကြ်န္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ ေမာင္းမလဲ
စစ္တာပါ ။ ကြ်န္ေတာ္သာ ၃၅ မုိင္ေလာက္ ေမာင္းမိရင္ စာေမးပဲြ ခ်ခံရမွာပါ ။
ၿပီးေတာ့ ေနာက္ လမ္းေဘး ပလက္ေဖာင္းနဲ ့၈ လက္မအကြာေလာက္ ကုိ
တည့္တည့္၀င္ေအာင္ ဘက္ဂီယာ ထုိးၿပီး ေနာက္ဆုတ္ခုိင္းပါေသးတယ္ ။
ပလက္ေဖာင္းနဲ ့ညီေနတာကုိ ပုိၾကိဳက္ၾကပါတယ္ ။
ေနာက္ ရပ္ကြက္ကေန ၿပန္ထြက္ၿပီး လမ္းမေပၚ ၿပန္ထြက္ခုိင္းပါတယ္ ။
အဲဒီ စစ္တဲ့ဆရာရဲ ့ သေဘာထားက ကုိယ့္ဘက္က လမ္းမွန္ေနရင္ ဟုိဘက္
က ကုန္ကား ၊ တင့္ကားပဲ ၿဖစ္ေနပါေစ တုိက္ခါမွတုိက္ ၀င္ရမယ္ ဆုိတာပါပဲ ။
ေနာက္မွ အင္ရွဴးရန္ ့စ္ က လုိက္ရွင္းေပါ့ေလ ။ ကြ်န္ေတာ္က ဦးေလး ကားနဲ ့
ေမာင္းတာရယ္ ေနာက္ၿပီး ဟုိဘက္ၿခမ္းက ကားက နဲနဲ အရွိန္မ်ားေနတာ
ရယ္ေၾကာင့္ ကုိယ္ မွန္ေနေသာ္ၿငား ခဏ တုံ ့လုိက္တာကုိ အဲဒီဆရာၾကီးက
မၾကိဳက္လွပါဘူး ။ ၀င္သာ၀င္ မင္းဘက္က လမ္းမွန္ပဲ မလုိပဲ ရပ္ရင္ ငါမၾကိဳက္
ဘူး လုိ ့ေၿပာပါတယ္ ။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ခုမွေရာက္တာၿဖစ္ေၾကာင္း ၊
ဦးေလးကား ၿဖစ္ေနလုိ ့အားနာရေၾကာင္း ပါ ေၿပာၿပီး နဲနဲ အီစီကလီ
လုပ္လုိက္ရပါတယ္ ။ ေနာက္ဆုံး ရုံးေရွ ့ကားပါကင္မွာ ၿပန္ထုိးရပါတယ္ ။
အဲသည္မွာလဲ ကားက နွစ္ဘက္လုံးရဲ ့စည္းထဲကုိ ၀င္မ၀င္ စစ္ပါေသးတယ္ ။
ေနာက္ဆုံးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ေအာင္သြားပါတယ္ ။ အဲသလုိ ေအာင္ၿပီလုိ ့
ေၿပာတာကုိ ၾကားရခ်ိန္ဟာ ေတာ္ေတာ္ ၀မ္းသာဖုိ ့ေကာင္းတဲ့ အေနအထားပါ ။
မေအာင္ရင္ ေနာက္ထပ္ အပြိဳင့္မန္ ့ယူ ၊ ထပ္ခ်ိန္း ၊ သူမ်ားကုိ တခါ လုိက္ပုိ ့ခုိင္း
ဆုိတဲ့ အရာၾကီးေတြကုိ စိတ္ပ်က္မိလုိ ့ၿဖစ္ပါတယ္ ။

အဲလုိနဲ ့ယာဥ္ေမာင္းလုိင္စင္ ေအာင္ခဲ့ေလသတည္းေပါ့ ။ လုိင္စင္ေအာင္မွလဲ
ကားကုိ တရား၀င္ ၀ယ္လုိ ့ရတာပါ ။ ကားကေတာ့ ဥပမာ ယူအက္စ္ တေသာင္း
တန္တယ္ ဆုိရင္ တက္စ္ ရယ္ ၊ လုိင္စင္ မွတ္ပုံတင္ေၾကး ဘာညာေၾကး နဲ ့ဆုိရင္
အၿပီးအစီး တစ္ေသာင္း တစ္ေထာင္ ငါးရာ ေလာက္ က်ပါတယ္ ။ ကုိယ့္နာမည္
လဲ ေပါက္သလုိ ဆီကလဲ ၾကိဳက္တဲ့ေနရာမွာ ဆန္ ့သေလာက္ ထဲ့လုိ ့ရပါတယ္ ။
( ရန္ကုန္မွာလုိ ပုိင္ရွင္ အမည္ေပါက္ရမယ္တုိ ့၊ ဆီစာအုပ္ လုပ္ရမယ္ တုိ ့လဲ
မရွိပါဘူး ။ ဒါေတာင္ ကယ္လီ တက္စ္က တၿခားၿပည္နယ္ေတြထက္ ပုိမ်ားေန
လုိ ့ပါ ။ စင္ကာပူ လုိလဲ စီအုိအီးေတြ ၊ road tax ၊ peak hour ၊ CBD ၊ ERP
ေတြ မရွိပါဘူး ။ )( စကားခ်ပ္ )
ကား၀ယ္ၿပီးေပမဲ့ ကြ်န္ေတာ့္မွာ FREEWAY အေတြ ့ အၾကဳံ မရွိေသးပါဘူး ။
ဘယ္ entrance က ၀င္ၿပီး ဘယ္ exit မွာ ထြက္ရမယ္ ဆုိတာ လည္း မသိေသးပါဘူး ။
ဒါေပမဲ့ သူငယ္ခ်င္းၾကီး ၀င့္သူ ေၾကာင့္ ဖရီးေ၀း အေတြ ့အၾကဳံေတြ အမ်ားၾကီး ရခဲ့ရတယ္
ဆုိတာကုိေတာ့ အတိအလင္း ၀န္ခံရင္းနဲ ့ ဒီေနရာကေန သူ ့ကုိ ေက်းဇူးအထူး
တင္ေၾကာင္း ေၿပာပါရေစ ။

ကြ်န္ေတာ္လဲ အခုေတာ့ၿဖင့္ တၿခားသူေတြလုိပဲ လုိင္စင္ ေအာင္ၿပီးေတာ့ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္
ၾကတယ္ေလ ဆုိတာမ်ိဳးေတာ့ ၿဖစ္ေနပါၿပီ ။ ဒါေပမဲ့ အတတ္နုိင္ဆုံးေတာ့ လမ္းစည္းကမ္း
ကုိ လုိက္နာတာေတာ့ မမွားပါဘူး ။ မေတာ္လုိ ့ရဲကုိကုိ နဲ ့ေတြ ့ေနမွ တစ္ကက္ ေပးသြား
ရင္ အနည္းဆုံး ၃၀၀ ေလာက္ ကုန္ေနမွာမုိ ့ပါ ။

လုိင္စင္ေၿဖရတာ အခက္အခဲေတြ ရွိၾကတယ္ ၊ ကုိယ္က ကယ္လီမဟုတ္လုိ ့တၿခား
ၿပည္နယ္ေတြ သြားရင္လဲ အနည္းနဲ ့အမ်ားေတာ့ အခက္အခဲ ၾကဳံၾကမွာပဲ ဆုိတာကုိ
သိေအာင္ တင္ၿပရုံ သက္သက္သာ ၿဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ ။